در علوم طبیعی و علوم اجتماعی، پژوهش کمّی عبارت است از: بررسی تجربی نظام مند پدیده های قابل مشاهده از طریق روش ها و تکنیکهای آماری، و محاسباتی.
هدف پژوهش کمّی، توسعه و بکارگیری مدل های ریاضی، نظریه ها و فرضیه های مربوط به پدیده است. فرایند اندازه گیری و سنجش، بخش اصلی پژوهش های کمی را شکل میدهد زیرا که فراهم کننده ارتباط اساسی بین مشاهدات تجربی و بیان ریاضیاتی روابط کمی می باشد. داده های کمی به هر گونه داده ای اطلاق میشود که به صورت عددی مانند آمار، درصد، و غیره بیان شده است. به زعم لایمن، این بدان معنی است که محقق پژوهش های کمّی، یک سوال محدود مشخص را مطرح مینماید و جهت پاسخدهی به آن مسئله، در مورد پدیده های قابل مشاهده و یا شرکت کنندگان (پاسخ دهندگان) پژوهش به جمع آوری نمونه ای از داده های عددی و کمّی می پردازد. محقق با استفاده از آمار به تجزیه و تحلیل داده ها اقدام مینماید. محقق در پژوهش کمّی، امیدوار است تا داده های کمّی (عددی) به نتیجه ای حقیقی و بدون جانبداری منجر شود تا بتوان آن را به برخی از جامعه های آماری بزرگتر تعمیم داد.
از سوی دیگر، تحقیق کیفی به منظور پاسخگویی به سوالات گسترده مطرح شده، به جمع آوری داده های مفهومی (غیرعددی) از پدیده یا شرکت کنندگان (پاسخ دهندگان) می پردازد. محقق در پژوهشهای کیفی به جستجو و بررسی زمینه ها پرداخته و سعی میکند تا اطلاعات موجود در زمینه ها (فرهشتها) و الگوهای منحصر به آن پدیده و یا آن مجموعه از شرکت کنندگان را توصیف و تشریح نماید.